H. Gˆrner, J. Daub and T. Mrozek
FULL PAPER
wissenschaftlichen und k¸nstlerischen Nachwuchses∫. This work was
supported by the German Science Foundation (Graduiertenkolleg ™Sen-
sory Photoreceptors∫, GRK 640/1) and E. T. Gleitsmann, Berlin.
[21] R. C. Cookson, D. E. Sadler, K. Salisbury, J. Chem. Soc. Perkin Trans.
2 1981, 774.
[22] a) R. A. McClelland, N. Mathivanan, S. Steenken, J. Am. Chem. Soc.
1990, 112, 4857; b) N. Mathivanan, F. Cozens, R. A. McClelland, S.
Steenken, J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, 2198; c) R. A. McClelland,
F. L. Cozens, J. Li, S. Steenken, J. Chem. Soc. Perkin Trans. 2 1996,
1531; d) S. Steenken, M. Ashokkumar, P. Maruthamuthu, R. A.
McClelland, J. Am. Chem. Soc. 1998, 120, 11925; e) J. L. Faria, R. A.
McClelland, S. Steenken, Chem. Eur. J. 1998, 4, 1275.
[23] N. J. Pienta, R. J. Kessler, J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, 2419.
[24] P. K. Das, Chem. Rev. 1993, 93, 119.
[25] G. G. Gurzadyan, S. Steenken, Chem. Eur. J. 2001, 7, 1808.
[26] T. Suzuki, F.-T. Lin, S. Priyadashy, S. G. Weber, Chem. Commun. 1998,
2685.
[27] T. Mrozek, Ph.D. Thesis, University Regensburg, 2000.
[28] H. Gˆrner, J. Photochem. Photobiol. B 1994, 26, 117.
[29] K.-D. Warzecha, M. Demuth, H. Gˆrner, J. Chem. Soc. Faraday Trans.
1997, 93, 1523.
[1] G. H. Brown, in Techniques of Chemistry, Vol. III (Ed.: A. Weiss-
berger), Wiley, New York, 1971.
[2] a) Photochromism–Molecules and Systems (Eds.: H. D¸rr, H. Bouas-
Laurent), Elsevier, Amsterdam, 1990; b) H. Bouas-Laurent, H. D¸rr,
Pure Appl. Chem. 2001, 73, 639.
[3] J. C. Crano, R. J. Guglielmetti, Topics in Applied Chemistry, Vols. 1
and 2, Plenum, New York, 1999.
[4] a) Molecular Machines, Special Issue: Acc. Chem. Res. 2001, 34, 409
522; b) Molecular Switches (Ed.: B. L. Feringa), Wiley-VCH, Wein-
heim, 2001; c) Photochromism: Memories and Switches, Special Issue,
Chem. Rev. 2000, 100, 1683 1890.
[5] T. Mrozek, J. Daub, A. Ajayaghosh, in Molecular Switches (Ed.: B. L.
Feringa), Wiley-VCH, Weinheim, 2001, p. 63.
[6] J. Daub, T. Mrozek, A. Ajayaghosh, Mol. Cryst. Liq. Cryst. 2000, 344,
41.
[30] a) G. G. Aloisi, F. Elisei, H. Gˆrner, J. Phys. Chem. 1991, 95, 4225;
b) H. Gˆrner, F. Elisei, G. G. Aloisi, J. Chem. Soc. Faraday Trans.
1992, 88, 29.
[7] a) J. Daub, T. Knˆchel, A. Mannschreck, Angew. Chem. 1984, 96, 980;
Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1984, 23, 960; b) J. Daub, S. Gierisch, U.
Klement, T. Knˆchel, G. Maas, U. Seitz, Chem. Ber. 1986, 119, 2631;
c) S. Gierisch, J. Daub, Chem. Ber. 1989, 122, 69; d) J. Daub, J.
Salbeck, T. Knˆchel, C. Fischer, H. Kunkely, K. M. Rapp, Angew.
Chem. 1989, 101, 1451; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1989, 28, 1494;
e) J. Daub, C. Fischer, J. Salbeck, K. Ulrich, Adv. Mater. 1990, 2, 366;
f) J. Achatz, C. Fischer, J. Salbeck, J. Daub, J. Chem. Soc. Chem.
Commun. 1991, 504; g) H. Spreitzer, J. Daub, Liebigs Ann. Chem.
1995, 1637; h) H. Spreitzer, J. Daub, Chem. Eur. J. 1996, 2, 198; i) L.
Gobbi, P. Seiler, F. Diederich, V. Gramlich, C. Boudon, J.-P.
Gisselbrecht, M. Gross, Helv. Chim. Acta 2001, 84, 743.
[8] a) H. Gˆrner, C. Fischer, S. Gierisch, J. Daub, J. Phys. Chem. 1993, 97,
4110; b) H. Gˆrner, C. Fischer, J. Daub, J. Photochem. Photobiol. A
1995, 85, 217.
[31] K.-D. Warzecha, H. Gˆrner, M. Demuth, J. Chem. Soc. Faraday Trans.
1998, 94, 1701.
[32] C. Reichardt, in Solvents and Solvent Effects in Organic Chemistry,
VCH, Weinheim, 1990.
[33] S. S. Hixson, P. S. Mariano, H. E. Zimmerman, Chem. Rev. 1973, 73,
531.
[34] H. E. Zimmerman, M. G. Steinmetz, C. L. Kreil, J. Am. Chem. Soc.
1978, 100, 4146.
[35] Wavefunction, 18401 Von Karmann Avenue, Irvine, CA 92612.
[36] a) S. J. Crystol, E. O. Aeling, S. J. Strickler, R. D. Ito, J. Am. Chem.
Soc. 1987, 109, 1701; b) V. V. Jarikov, D. C. Neckers, Adv. Photochem.
2001, 26, 1; c) U. Pischel, W. Abraham, W. Schnabel, U. Mueller,
Chem. Commun. 1997, 1383.
[37] J. Deisenhofer, O. Epp, K. Miki, R. Huber, H. Michel, J. Mol. Biol.
1984, 180, 385.
[38] M. Gr‰tzel, Nature 2001, 414, 338.
[39] a) J. L. Dektar, N. P. Hacker, J. Am. Chem. Soc. 1990, 112, 6004;
b) C. G. Willson, in Introduction to Microlithography, 2nd ed. (Eds.:
L. F. Thompson, C. G. Willson, M. J. Bowden), ACS, Washington DC,
1994, p. 139.
[40] D. Sperandio, H.-J. Hansen, Helv. Chim. Acta 1995, 78, 765.
[41] H. A. Staab, P. G¸nthert, Chem. Ber. 1977, 110, 619.
[42] B. E. Maryanoff, A. B. Reitz, Chem. Rev. 1989, 89, 863.
[43] T. Sakamoto, E. Katoh, Y. Kondo, H. Yamanaka, Chem. Pharm. Bull.
1988, 36(5), 1664.
[44] a) H. Prinzbach, D. Seip, L. Knothe, W. Faisst, Liebigs Ann. Chem.
1966, 698, 34; b) L. Horner, E. H. Winkelmann, Angew. Chem. 1959,
11, 349; c) J. L. Charlton, M. M. Alauddin, Tetrahedron Lett. 1987, 43,
2873.
[45] a) Only the most prominent signals are listed; the remaining signals
arising from the aromatic protons have been omitted as no more
useful information could be gained due to the superposition of various
signals corresponding to the three isomers; b) Also proved by a
DEPT 135 13C NMR experiment.
[9] a) T. Mrozek, H. Gˆrner, J. Daub, Chem. Commun. 1999, 1487; b) T.
Mrozek, H. Gˆrner, J. Daub, Chem. Eur. J. 2001, 7, 1028.
¬
[10] J. Ern, M. Petermann, T. Mrozek, J. Daub, K. Kuldova, C. Kryschi,
Chem. Phys. 2000, 259, 331.
[11] M. Boggio-Pasqua, M. J. Bearpark, P. A. Hunt, M. A. Robb, J. Am.
Chem. Soc. 2002, 124, 1456.
[12] V. De Waele, U. Schmidhammer, T. Mrozek, J. Daub, E. Riedle, J. Am.
Chem. Soc. 2002, 124, 2438.
[13] On oxygen dicyanomethylene group analogy, see: K. Wallenfels, K.
Friedrich, J. Rieser, W. Ertel, H. K. Thieme, Angew. Chem. 1976, 88,
311; Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1976, 15, 261;.
[14] R. S. Becker, J. Michl, J. Am. Chem. Soc. 1966, 88, 5931.
[15] B. V. Gemert, in Organic Photochromic and Thermochromic Com-
pounds, Volume 1: Main Photochromic Families (Eds.: C. J. Crano,
R. J. Guglielmetti), Plenum, New York, 1999, p. 111.
[16] G. Ottavi, G. Favaro, V. Malatesta, J. Photochem. Photobiol. A 1998,
115, 123.
[17] S. Delbaere, B. Luccioni-Houze, C. Bochu, Y. Teral, M. Campredon,
G. Vermeersch, J. Chem. Soc. Perkin Trans. 2 1998, 1153.
[18] Y. Kodama, T. Nakabayashi, K. Segawa, E. Hattori, M. Sakuragi, N.
Nishi, H. Sakuragi, J. Phys. Chem. A 2000, 104, 11478.
[19] R. S. Becker, A. P. Pelliccioli, A. Romani, G. Favaro, J. Am. Chem.
Soc. 1999, 121, 2104.
[46] G. J. Fisher, H. E. Johns, Photochemistry and Photobiology of Nucleic
Acids (Ed.: S. Y. Wang), Academic Press, New York, 1976, pp. 169.
[20] For a photochromic compound with a similar dicyanocyclohexadiene
structure, see: K. R. Huffman, M. Loy, J. W. A. Henderson, E. F.
Ullman, J. Org. Chem. 1968, 33, 3469.
Received: February 4, 2002 [F3847]
4016
¹ 2002 WILEY-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim
0947-6539/02/0817-4016 $ 20.00+.50/0
Chem. Eur. J. 2002, 8, No. 17